جشن دیگان یکی از جشن های باستانی ایران است که در روز اول دی ماه با نام خرم روز و در میانه دی با نام دی به آذر، دی به مهر، دی به دین است
مطلب نیو – ایران باستانی با فرهنگ و تمدنی دیرینه، با آداب و رسم بسیار زیبایی همراه است که هر یک ریشه در اعتقاد و حادثه ای دارد که می تواند یادآور لحظات شیرین دوران پیشین باشد. یکی از این جشن های جشن دیگان است.
جشن دیگان شامل دو جشن در دل دی ماه است، جشن خرم روز و دی به آذر، دی به مهر، دی به دین. جشن خرم روز یا خور روز، به نخستین روز دی ماه گفته می شود که پس از طولانیترین شب سال یعنی شب یلدا. ایرانیان باستان این روز را روز تولد دوبارهی خورشید دانسته اند.
در جشن خرم روز، شاه و مردم عادی تفاوتی با هم نداشتند و همگی لباسی ساده به تن میکردند، پادشاه با مردم دیدار می کرده و کسی حق دستور دادن به دیگری را نداشته است. مردم در این روز مرتکب کار ناپسند و دروغگویی نمی شدند.
جالب این که در جشن خرم روز،مردم مقابل درخت سرو که نماد مقاومت در برابر تاریکی و سرما بوده میایستادند و عهد میکردند که تا سال آینده یک درخت سرو دیگر بکارند.
یکی از مهم ترین جشن های این ماه، جشن دی به آذر، دی به مهر، دی به دین نیز، این سه روز از ماه دی هم به تشابه روز اول دی، تعطیل بوده و مردم جشن می گرفتند. جشن دیگری به نام جشن میدیارم نیز وجود داشته که به معنای میان سال است.
جشن دیگری در این ماه جشن دی به مهر بود که در 15 دی برگزار می شد و در نهایت جشن سیرسور که مردم در این روز سعی می کردند اندوه مرگ جمشید را فراموش کنند و با روحیهی بهتر به زندگی ادامه دهند.
شاد باشید کـه جشن دیگان آمد
بانگ و آوای درای کاروان آمد
دیگان مبارک باد
گاه آن آمد کـه باد دیگان لشگر کشد
دست او پیراهن اشجار از سر بر کشد
دیگان گرامی باد
فرارسیدن «دیگان» یکی از بزرگترین جشنهای ایرانیان باستان گرامی باد.
جشن فرخندۀ نياكان اسـت
زين سبب آسان روان آمد
يادگاريست از قويدستان
كه خوش از عهد باستان آمد
جشن دیگان مبارک باد
وطن یعـنی هم از دور و هـم از دیـر
ســده، نـوروز، یلـدا، دیگان، تیــر
جشن دیگان همایون باد
خرم روز ، اولین روز دی ماه، پس از طولانیترین شب سال یعنی شب یلدا، روز تولد دوبارهی خورشید بوده است
جشن دی به آذر، دی به مهر، دی به دین، جشنی برلی این بوده است که اندوه مرگ جمشید را فراموش کنند و با روحیهی بهتر به زندگی ادامه دهند