محمد بن عزّالدین حسین متخلص به بهائی و معروف به شیخ بهائی و بهاءالدین عاملی،فقیه، محدث، حکیم و ریاضیدان شیعه عصر صفوی بود
مطلب نیو – در عرف مردم ایران، شیخ بهائی به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است، چنانکه معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام (مسجد شاه سابق) در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.
از دیگر کارهای علمی که به بهائی نسبت می دهند طرح ریزی کاریز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرین کمر، یکی از بزرگترین کاریزهای ایران است و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن ۹ فرسنگ است و به ۱۱ جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود.
از شیخ بهایی پرسیدند: سخت می گذرد، چه باید کرد؟ گفت: خودت که می گویی سخت میگذرد، سخت که نمی ماند. پس خدارو شکر که می گذرد و نمی ماند
بی عوض دانی چه باشد در جهان؟
عمر باشد عمر، قدرش را بدان…!
شیخ بهایی
عشق. جذب دل هاست به نیروى مغناطیس زیبایى و کیفیت این جذب. به اندازه ایست که هیچ بیانى. توانایى آن را ندارد
و از آن به عباراتى تعبیر مى شود که بیشتر آن را مى پوشاند
مانند ( زیبایى ) که درك شدنى است. اما به وصف نمى گنجد و یا همچون ( وزن شعر ) است.
سازگارى با خوى مردم. آدمى را از آسیب هاى آنان در امان مى دارد.
شیخ بهایی
آن حرف که از دلت غمی بگشاید
در صحبت دل شکستگان میباید
هر شیشه که بشکند، ندارد قیمت
جز شیشهٔ دل که قیمتش افزاید شیخ بهایی
بر درگه دوست، هر که صادق برود
تا حشر ز خاطرش علائق برود
صد ساله نماز عابد صومعهدار
قربان سر نیاز عاشق برود
شیخ بهایی
ای عاشق خام، از خدا دوری تو
ما با تو چه کوشیم؟ که معذوری تو
تو طاعت حق کنی به امید بهشت
رو رو! تو نه عاشقی، که مزدوری تو
شیخ بهایی
ای دل، قدمی به راه حق ننهادی
شرمت بادا که سخت دور افتادی
صد بار عروس توبه را بستی عقد
نایافته کام از او، طلاقش دادی
شیخ بهایی