مطلب نیو
28 اردیبهشت بزرگداشت حکیم عمر خیام، شاعر و منجم دوره سلجوقی که اشعار وی شهرت جهانی دارد و به چندین زبان دنیا ترجمه شده است
مطلب نیو – حکیم عمر خیام شاعر پرآوازه ایرانی که دوران زندگیش معاصر با حوادث مهم جهان بود؛ جنگ های صلیبی، قیام سلجوقیان، سقوط آل بویه و… که در زندگی این شاعر بی تاثیر نبود.
نبوغ خیام در علم نجوم باعث علاقه و ارادت پاشاه سلجوقی به وی شد و همین امر باعث شد به درخواست ملکشاه سلجوقی تقویم جلالی توسط خیام اصلاح گردد و از طرفی نیز رصدخانه ای به همت وی ساخته شد.
خیام علاوه بر مهارت در علم نجوم و ستاره شناسی، در علومی چون ریاضیات، فلسفه و تاریخ مهارت داشت و در برخی از این علوم به مقام استادی رسیده بود و تدریس می نمود. از جذاب ترین آثار خیام رساله نوروز نامه است که با نثری ساده و شیوا، پیدایش نوروز آداب برگزاری آن را در دربارساسانیان بازگو کرده است. مهم ترین اثر وی کتاب جبر در باب ریاضیات است. و اشعار وی که در قالب رباعیات است بیشتر به زبان پارسی و تازی هستند که مضمون عمده رباعیات خیام شک و حیرت، توجه به مرگ و فنا و تذکر در مورد مغتنم شمردن عمر آدمی است.
عمرت تا کی به خودپرستی گذرد
یا در پی نیستی و هستی گذرد
می خور که چنین عمر که غم در پی اوست
آن به که بخواب یا به مستی گذرد
سالروز بزرگداشت عمر خیام مبارک
از منزل کفر تا به دین یک قدم است
وز عالم شک تا یقین یک نفس است
این یک نفس عزیز را خوش میدار
کز حاصل عمر ما همین یک نفس است
روز بزرگداشت حکیم خیام مبارک باد
چون آب به جویباروچون باد به دشت
روزی دگر از نوبت عمرم بگذشت
هرگز غم دوروز مرا یاد نگشت
روزی که نیامدست و روزی که گذشت
روز بزرگداشت حکیم خیام مبارک باد
افسوس که سرمایه زکف بیرون شد
در پای اجل بسی جگرها خون شد
کس نامد از آن جهان که پرسم از وی
کاحوال مسافران دنیا چون شد
روز بزرگداشت حکیم عمر خیام مبارک باد
شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی
هر لحظه به دام دگری پا بستی
گفتا شیخا هر آن چه گویی هستم
آیا تو چنان که می نمایی هستی
روز بزرگداشت حکیم عمر خیام گرامی باد
یک قطره آب بود و با دریا شد
یک ذره خاک و با زمین یکتا شد
آمد شدن تو اندرین عالم چیست؟
آمد مگسی پدید و ناپیدا شد
افسوس که نامه جوانی طی شد
و آن تازه بهار زندگانی دی شد
وآن مرغ طرب که نام او بود شباب
فریاد ندانم کی آمدوکی شد خیام
